Japonya’da Tecavüz Tanımı Nasıl ve Neden Değişiyor?
Japonya’da parlamento, üzerinde çalıştığı yasa tasarısıyla ‘tecavüz’ tanımını değiştirmeye hazırlanıyor. Tasarı ile tecavüzün tanımının “zorla cinsel ilişki”den “rızasız cinsel ilişki” olarak değiştirilmesi planlanıyor.
Böylece davalara rıza kavramı girmiş olacaktır.
BBC Türkçe’de yer alan habere göre,Mevcut Japon yasalarına göre tecavüz, “gücü elinde olmayan veya ona karşı çıkamayan birinin konumunu kötüye kullanma” sonucu olarak şart koşuluyor.
Bu, birçok ülkede arzu kavramına dayalı tecavüz tanımından farklıdır. Tecavüzün çok dar tanımının, savcıların ve hakimlerin bir olayı tecavüz olarak nitelendirmesi için yüksek bir çıta oluşturduğu düşünülüyor.
2014 yılında ülkenin başkenti Tokyo’da 15 yaşındaki genç bir kadına tecavüz olayında mahkeme, zanlıyı “şartların kadının direnmesini zorlaştırmadığı” gerekçesiyle beraat ettirdi.
Aynı zamanda Japonya’da tecavüze uğrayan genç kadın talep yaşı 13 olduğu için yetişkin muamelesi gördü.
Cinsel taciz mağdurları için bir dayanışma ağı olan Bahar adlı grubun sözcüsü Yuu Tadokoro, eylemin zorla ve rızası olmadan gerçekleştirildiği kanıtlanmasına rağmen bazı zanlıların cezalandırılmadığını söyledi.
Üniversite öğrencisi Megumi Okano, başka bir üniversite öğrencisi tarafından tecavüze uğradığı için polise gitmediğini söyledi.
Birlikte televizyon izlerken “hayır” demesine rağmen saldırıya uğradığını ve tecavüze uğradığını anlatan Megumi, bir süre mücadele ettiğini ancak daha sonra donup kaldığını ifade ediyor.
Bu durumun Japon yasalarına göre tecavüz olarak değerlendirilmediği vurgulanıyor.
Hukuk öğrencisi olan Megumi, yazıları ve davaları okuduktan sonra yaşadıklarının “saldırı” olarak nitelendirilemeyeceği kanaatine vardı.
Japonya’da yapılan incelemeler, tecavüz mağdurlarının olayı polise ve hastane personeline anlatırken yeniden travma yaşadıklarını da ortaya koyuyor.
Megumi, bu nedenle adaletin yerini bulmayacağını düşünerek polise gitmediğini, bunun yerine okulundaki taciz danışma merkezine gittiğini belirtiyor.
Bu merkezde yapılan inceleme sonucunda zanlının tecavüz ettiği sonucuna varıldı.
Merkez, gizlilik nedeniyle BBC’nin sorularını yanıtlamadı.
Ancak soruşturma sonucunda zanlı çoktan mezun olduğu için bu olayın sonuçlarına katlanmak zorunda kalmadı.
Megumi, bu kişinin yargılanmadığı için hayal kırıklığına uğradığını söylüyor.
Japonya’da, soruşturmaların yalnızca üçte birinin tecavüz kabahati olduğu tespit edildi.
Ancak toplumda uzun süredir bunun değişmesi için güçlü bir talep var.
2019 yılında bir ayda meydana gelen 4 olayda zanlıların ceza almaması toplumdan tepkiyle karşılandı.
Toplumun tepkisi üzerine bu davaların tamamı yeniden görüldü ve zanlılar kusurlu bulundu.
Ülke çapında yürütülen kampanya ve tecavüz mağdurlarına gösterilen dayanışma sonucunda bu konu Japonya’da daha fazla yer kaplamaya başladı.
2019’daki en önemli davalardan biri, Japon gazeteci Shiori Ito’ya tecavüzcüsü tarafından verilen maddi ve manevi zarar için 3,3 milyon yen (30.000 $) tazminat almasına karar verilmesiydi.
Shiori Ito, Noriyuki Yamaguchi’nin 2015 yılında bilinci kapalıyken kendisine tecavüz ettiğini ancak savcıların delil yetersizliğini öne sürerek ceza davası açmadığını söyledi.
Ancak Ito daha sonra ülkedeki #MeToo (Me Too) hareketinin sembolü oldu ve tazminat almaya hak kazandı.
Bu, Japonya’daki taciz ve tecavüz vakalarının incelenmesinde bir mihenk taşı oldu.
Yapılması planlanan kanun taslağı ile talep yaşı da 16’ya çıkarılacak.
Tasarı, kurbanın “rıza göstermediğini göstermenin zor olduğu” sekiz senaryoyu özetliyor.
Aktivistler bu sekiz senaryonun açıklığa kavuşturulmasını talep ediyor.
Tasarı geçerse milat olacak.
Tokyo merkezli bir insan hakları örgütünün genel başkan yardımcısı Kazuko Ito, bu yasa ile ülkede neyin istenip neyin istenmediğine dair önemli tartışmaların başlayacağını umuyor.
Ancak zaman daralıyor.
Parlamentonun üst meclisinin maddeyi 21 Haziran’a kadar geçirmesi gerekiyor; ancak şimdilik bir göç yasası gündeme geldi.
Bu tarih geçerse cinsel akınla ilgili reformların geleceği belirsiz olacak; Bu nedenle aktivistler milletvekillerine baskı yapıyor.
Öte yandan aktivistlere göre sadece maddeleri değiştirmek yetmeyecek; cinsel akın ülkede hala bir tabu bahis.
Kazuko Ito’ya göre bunun nedeni, nesillerdir Japonların “seks ve cinsel rıza hakkında çarpıtılmış fikirlerle” büyümüş olmalarıdır.
Üniversite öğrencisi Megumi Okano ise hayatta kalanlar için bir hukuk firması kurmayı düşünüyor: “Artık en azından umut görebiliyorum, biraz daha rahatladım.”